Cebri İcra Nedir, Çeşitleri Nelerdir, Nasıl Olur?

Zorla yerine getirme anlamı taşıyan Cebri icra kelimesi hukuki açıdan daha farklı bir ifade ile aktarılmaktadır. Hukuki açıdan baktığımızda mal veya hizmet karşılığı edinilen borcun alacaklıya ödenmemesi ve bu ödemenin de mahkeme bünyesine taşınıp alınan karara uymamasından dolayı devletçe zorla borcun alınması işlemine cebri icra denilmektedir. Sıklıkla merak edilen cebri icra nedir? Sorusunun da cevabı da bu şekilde ifade edilmektedir. Her ne sebeple olursa olsun alacaklı hukuki bir karar alınmadan borcunu zorla tahsil etme hakkına sahip değildir. Yasal prosedüre uygun şekilde hareket edilmesi ve usuller doğrultusunda yol izlenmelidir. Borçludan borcun alınamaması durumunda yapılan icra işlemleri devlete devredilmekte olup, alacaklılık mağduriyeti bu yolla giderilmektedir.

Cebri İcra Çeşitleri

Türk Hukukunda yer alan 2 cebri icra çeşidi bulunmakta olup, bunlardan bir tanesi Cüzi İcra bir diğeri de Külli İcradır. Külli icra da toplu icra ve iflas konuları yer almaktadır. Cüzi icra da ise kişisel icra takibi olarak nitelendirmek söz konusudur.

Cüzi İcra

Kişisel alacaklara sahip bir veya birden fazla alacaklının borçlu olan kişiden hacze konu olabilecek mallardan tahsisi ile cüzi icra yapılabilmektedir. Elbette bu hususta hacze konu olan malların tamamı değil yalnızca alacağa yetebilecek olan kısım satılması ve satış sonrasında da alacaklıya ödemenin yapılmasını konu almaktadır. İlamlı ve ilamsız olmak üzere cüzi icra ikiye ayrılmaktadır. Cüzi icra yolları 4 şekilde yapılmakta olup, bunlar ise şu şekilde sıralanmaktadır.

• Genel haciz ile yapılan takip.
• Kambiyo senetlerine özgü uygulanan haciz takibi.
• Rehin yani malın paraya çevrilmesi yolu ile ilamsız şekilde yapılan takip.
• Borçlunun kiralamış olduğu tanışmaz mallarına ilamsız tahliye yolu ile gerçekleşen takip.

Külli İcra

İflasların konu edilen Külli icra genellikle ticari faaliyetlerde bulunan alacak borç ilişkilerine bakmaktadır. İflasın gerçekleşmesi ile birlikte alacaklı icra işlemlerini başlatmaktadır. Burada eğer iflas eden borçlu karşısında alacaklı sayısı birden fazla ise alacaklılar aynı icra dosyasında yer alırlar. İflas eden borçlunun tüm mal varlığı bir bütün yani külli olarak tasfiye edilmesi gerekmektedir. Külli icra hem özel hem de kamu hukuku alacağını işliyor olabilir.

Cebri İcra Nasıl Olur?

Borçlu alacaklıya borcunu ödememesi ve bunun sonucunda alacaklının borçluyu mahkemeye vermesi ile başlayan süreçte mahkeme kararı esas alınmaktadır. Cebri icra nasıl olur? Nasıl uygulanır konusuna gelmeden önce hiçbir alacaklı mahkemeye başvurmadan ve sonuç netleşmeden icra sürecini başlatamaz. Mahkeme başvuruyu değerlendirip karar verdikten sonra süreç işlemeye başlayacaktır.

Belirli bir süre dahilinde haciz veya rehin alınan malların paraya çevrilmesi işlemi ile cebri icra tamamlanır. Fakat borçlunun mahkeme kararına itiraz etme hakkı bulunmakta olup, süre dahilinde durum incelemesi yapılmaktadır. Borçlu cebri icra neticesinde kendisine verilen 10 günlük süre zarfında tüm masrafları ve borcunu ödemek zorundadır. Ayrıca mal beyanında da bulunması gereken borçlu eğer beyanda bulunmaz ve itiraz etmez ise hapse girme durumu söz konusu olacaktır.